Sneakers zijn een goudmijn: ‘Mijn verzameling is net zo goed beveiligd als een juwelier’

Met meer dan 1500 exclusieve exemplaren – voor het overgrote deel Nikes – is hij nu eigenaar van het grootste onlineplatform in Europa voor tweedehands sneakers, Outsole. ,,Wij zijn de spin in het web tussen verzamelaars en liefhebbers die willen kopen en handelaars en verzamelaars die willen verkopen.”

Sinds pak ’m beet de eeuwwisseling is de sneakermarkt ontploft. Of het nou voor een feestje is of werk, een theaterbezoek of spelen op straat, een sneaker kan tegenwoordig altijd. Afgelopen jaar gingen wereldwijd 1,1 miljard paar over de toonbank. Maar daarnaast is er dus ook nog een levendige handel in zeldzame sneakers – van nooit uit de doos geweest tot tweedehands. Mondiaal is dat een miljardenbusiness. Zoals er ook mensen wijn of horloges kopen als belegging. Schrik niet van een paar sneakers van 450 euro, ook niet van exemplaren van een ton trouwens, of zelfs een miljoen.

Hoe anders was dat toen Klerks nog een kind was. ,,Toen was schoenen verzamelen nog iets voor gekkies, een nichemarkt. Lang niet iedereen droeg sneakers, zoals nu. We hadden dan ook eigenlijk geen idee wát we nou moesten verzamelen. Daar ontstonden afspraken, wat de pronkstukken zijn, bijvoorbeeld. Om bijzondere schoenen uit het verleden te kunnen betalen, moest je andere verkopen. En daar bleek ik wel handig in.”

Bij Nike zijn ze niet op hun achterhoofd gevallen, dus de marktleider pikt maar wat graag een graantje mee van deze booming business. ,,Dat doen ze door zowat elke schoen te verkopen als limited edition, waardoor verzamelaars ze als een gek gaan kopen. Continu wegen ze af wat de ideale oplage is. Marketingtechnisch doet Nike dat fantastisch”, vindt Klerks. ,,Andere merken hebben deze strategie ook wel, maar Nike spant de kroon. Eindeloos komen ze met nieuwe modellen en kleuren. Dat doen ze alleen maar om via influencers een tof merk te blijven.”

Van sommige maken ze er maar enkele tientallen en die exclusiviteit drijft de prijs op. Van de tien duurste sneakers – we hebben het dan over ‘gewone’ winkelprijzen – zijn er niet voor niks zeven van Nike. En die kosten 4500 tot 13.500 euro per paar, zo blijkt uit een ranglijst die wordt bijgehouden door Farfetch, een onlineplatform voor luxueuze modewinkels.

_{Tekst loopt door onder de foto.}

Zeldzaamheid is niet de enige factor die leidt tot zulke duizelingwekkende bedragen. De materialen waarvan de sneaker zijn gemaakt en (vooral) welke designers ze hebben ontworpen, spelen ook een grote rol. Zo leverde een samenwerking van modehuis Louis Vuitton met rapper annex ontwerper Kanye West een paar sneakers op met een winkelwaarde van maar liefst 27.000 euro.

De sneakermarkt is dus heel wat breder dan die afgetrapte Puma’s en die kekke Adidasjes bij jou in de hal. Dat de sneaker de modewereld op zijn kop heeft gezet, nieuwe jeugdculturen heeft geïnspireerd en het populairste designobject ter wereld is, is voor het Design Museum in Den Bosch meer dan voldoende reden om er een tentoonstelling aan te wijden. Die begint dinsdag en duurt tot en met 16 oktober.

,,In de sneaker komen alle belangrijke designthema’s van onze tijd samen: van duurzaamheid tot commercie, van stijl tot subcultuur, van technologie tot mode. De sneaker is het belangrijkste culturele object van onze eeuw”, verklaart museumdirecteur Timo de Rijk.

Voor verzamelaars, zoals de 24-jarige Bram ter Haar, moet die expositie een walhalla zijn. ,,Ik ga ook zeker kijken”, zegt de student aan de Business and Fashion Academy, een particuliere modeopleiding in Eindhoven. Thuis bij zijn ouders in Oss liggen op de salontafel onder meer een boek over het succes van Nike en The ultimate sneakerbook. Zelf is hij ook een lopende encyclopedie als het over sneakers gaat. ,,Ik ben gewoon fan en dus volg ik alles daarover op sociale media en lees ik dit soort boeken.”

_{Tekst loopt door onder de foto.}

Als tiener hing hij aan de lippen van een andere sneakerverzamelaar. ,,Die heeft er vele honderden, ik veel minder. Van hem heb ik veel geleerd over de handel. Welke schoenen veel waard kunnen worden en welke niet. Je moet op het juiste moment instappen, als de prijs nog laag is. En er snel bij zijn. Soms heb ik in de rij moeten staan bij speciale winkels in Amsterdam. Of in München, waar ik een halfjaar voor mijn studie heb gewoond.”

Maar de charme van de handel begint er voor Ter Haar wel een beetje vanaf te raken. ,,Omdat je tegenwoordig winkels hebt die erop inspelen dat er mensen zijn die bereid zijn een hoge prijs te betalen, veel hoger dan de straatwaarde.” Rijke mensen die te lui zijn om enig speurwerk in bijzondere sneakers te steken, bedoelt hij. ,,Ja, en zo wordt de prijs verneukt.”

De lucratieve handel in sneakers heeft nog meer kapers op ideeën gebracht. Zoals de namaakindustrie. Om die te slim af te zijn, gebruiken sneakerverzamelaars het Amerikaanse bedrijf StockX, dat sinds tweeënhalf jaar in Veldhoven een vestiging heeft, als tussenstation. Kopers en verkopers van exclusieve sneakers uit heel Europa en soms ook Amerika brengen daar via onlineverzending hun handelswaar samen.

De specialisten van StockX controleren dagelijks duizenden schoenen op echtheid en checken of ze zijn gedragen en of ze nog in de originele verpakking zitten. En vervolgens zorgen ze ervoor dat de collector’s items en het geld bij de juiste personen komen. ,,We hebben een levendige community, van studenten die zo hun opleiding financieren tot geavanceerde bedrijven die dagelijks duizenden paren verkopen”, zegt Derek Morrison, vice-president van StockX.

Criminelen weten ook hun weg te vinden naar StockX, bleek begin deze maand. De politie meldde toen dat ze een man uit Nieuwkuijk en een vrouw uit Berlicum heeft aangehouden voor de roof van negenhonderd paar exclusieve sneakers ter waarde van 200.000 euro, een halfjaar eerder. ,,We verwachten nog meer aanhoudingen te doen, maar het onderzoek loopt nog”, zegt Manon van der Heijden van politie Oost-Brabant.

,,Dat hebben ze goed stil weten te houden”, zegt Frank Klerks van Outsole. ,,Pas nog hadden we een beurs in Tilburg, daar wisten de meesten het niet. Maar ook dat zal als een lopend vuurtje gaan, iedereen in het wereldje kent elkaar. Het leeft enorm. Ook omdat vorig jaar in Den Bosch van een verzamelaar honderden sneakers zijn gestolen, is iedereen huiverig. Collecties zijn over het algemeen goed beveiligd. Je moet die qua beveiligen en verzekeren vergelijken met de juweliersklasse. Tegelijkertijd heb je weinig aan het stelen van tweedehands sneakers. Het valt op als die op de markt komen. Alleen nieuwe sneakers, in de doos, kun je relatief anoniem verkopen.”